Festiwal Wisły 2024 – to ósma już odsłona największej w Polsce rzecznej imprezy nawiązującej do
wiślanego dziedzictwa i skarbów kultury związanych z Królową Polskich Rzek.
Pierwszy Festiwal Wisły zorganizowano w 2017 roku, w Roku Rzeki Wisły.
Formuła nawiązuje do
największej imprezy rzecznej świata – Festiwalu Loary, z tym, że polski festiwal jest festiwalem
płynącym – co jest jego największą zaletą i co go wyróżnia.
Rdzeniem FW jest największy w Polsce zlot, a właściwie spływ, tradycyjnych statków i łodzi rzecznych.
Chodzi o drewniane jednostki, repliki dawnych statków pływających po Wiśle, gdy ta w XVI wieku
słusznie uchodziła za największy trakt handlowy Europy. Jeśli chodzi o rzeczne tradycje szkutnicze
Polska jest światową potęgą. Szkuty, byki, galary, łyżwy, baty, lejtaki, łodygi, nasuty i szereg innych
odmian tradycyjnych jednostek, które zobaczymy na Festiwalu, to dowód bogactwa wiślanych
tradycji szkutniczych.
Festiwal kulturowy, jakim jest Festiwal Wisły, czerpie z nieprzebranego wiślanego dziedzictwa,
którego Polacy powinni być świadomi i z którego powinni być dumni. Dotyczy to także rzemiosła,
poezji, muzyki i kulinariów. Festiwal uczy – od tego są stanowiska rzemieślnicze prezentujące
szkutnictwo, powroźnictwo, ciesielstwo okrętowe, rybactwo i inne tradycyjne rzemiosła związane z
rzeką, rejsy tematyczne prezentujące muzykę i poezję związaną z Wisłą, a także zachęca do
spróbowania tradycyjnych nadwiślańskich potraw z terenu całego kraju.
Festiwal Wisły za sceny swych działań przyjmował zarówno miejskie wiślane bulwary, jak i dzikie
nabrzeża Wisły w mniejszych ośrodkach. Za każdym razem czerpie z lokalnych wiślanych tradycji,
nawiązuje bezpośrednio do nich. Przykładem choćby prezentacje i degustacje lokalnej kuchni o
wiślanych tradycjach, choćby menonitów zamieszkujących przed wiekami odcinek Wisły, na którym
operuje obecnie FW.
Tegoroczny Festiwal Wisły koncentruje się na ważnym historycznym fakcie, który nie może pozostać
bez echa i powinien być ciągle przypominany – tradycje flisackie zostały wpisane na listę UNESCO.
Fakt docenienia tej formy działalności ludzkiej na przestrzeni wieków sprawia, że nowego znaczenia
nabiera choćby znane XVI-wieczne dzieło Sebastiana Jana Klonowica “Flis, to jest Spuszczanie statków
Wisłą i inszymi rzekami do niej przypadającymi”. Cała polska kultura związana z rzeką i pokolenia
ludzi rzeki mają okazję do świętowania, do czego polem jest właśnie Festiwal Wisły, zwany
nieoficjalnie przez wielu po prostu Wielkim Świętem Wisły.
Tegoroczny Festiwal Wisły odbywa się w trzech miastach: we Włocławku – 11 sierpnia, w Toruniu – 14
i 15 sierpnia i w Bydgoszczy/Fordonie – 16 i 17 sierpnia. Na tym odcinku Wisły pojawi się armada
kilkudziesięciu tradycyjnych drewnianych jednostek, w tych miastach staną stoiska prezentujące
nadwiślańskie produkty, smaki, rzemiosło. Wśród atrakcji, oczywiście po pierwsze, darmowe rejsy
tradycyjnymi statkami rzecznymi, a także rejsy tematyczne – poświęcone wiślanej poezji i pieśni,
dziedzictwu Kopernika i jego związkom z Rzeką, także tradycjom flisackim i hanzeatyckim, które
uczestnicy poznawać będą na wodzie, bezpośrednio od ludzi rzeki je kultywujących.
Publiczność
będzie miała okazję uczestniczyć w wystawach, spotkaniach, a nawet w plenerze fotograficznym na
bezludnej wyspie. W programie także regaty żeglarskie, animacje dla dzieci na wodzie, rejsy
edukacyjne, a także prezentacje muzeów związanych z Wisłą. Do tego liczne opowieści i inscenizacje,
szczególnie ciekawie zapowiadają się te nawiązujące do nadwiślańskich tradycji żydowskich. Nie
zabraknie, oczywiście, koncertów – będzie różnorodnie i na bardzo wysokim poziomie.
Niewątpliwą atrakcją Festiwalu Wisły są liczne parady, dzienne i wieczorne z udziałem różnorodnej
muzyki, pochodni, świec dymnych i rac. Parady są jedyną okazją zobaczenia w jednym miejscu na
Wiśle tylu tradycyjnych jednostek. Klimat parad pozostaje na długo w pamięci.
Dla wielu duże znaczenie ma także możliwość przepłynięcia Wisły wpław pod okiem ratowników, co FW tradycyjnie
umożliwia.
Festiwal Wisły to rodzinna impreza o dużej dawce edukacji historycznej i kulturowej. Istotą jest
stworzenie magicznego wręcz klimatu, w którym główną rolę odgrywają woda, “drewno na wodzie”,
smaki, zapachy, muzyka i ogień.
Festiwal Wisły przyciąga niezmiennie kilkusettysięczną publiczność, która docenia właśnie
niepowtarzalny klimat imprezy i fakt, że impreza wywołuje ogromną dawkę pozytywnej energii i
wzajemnej sympatii. Wisła łagodzi obyczaje i łączy ludzi, rzeczne zwyczaje, które każą sobie pomagać
w każdych warunkach, pozdrawiać się nawzajem na wodzie i wspierać, rozlewają się na jej brzegi. To
działa.
